Sam Ghandchiسام قندچي پلورالسیم، بنیان کنگره پنجم سکولار دموکراتها اعلام شد
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/1473-isdmovement-congress-five.htm

 

کمتر از یک هفته پیش سایت جنبش سکولار دموکراسی ایران (1)، برنامه کنگره پنجم سالانه سکولار دموکرتهای ایران را، که کنگره وحدت در کثرت نامیده شده، و برای روزهای 28 و 29 ماه اکتبر در شهر کلن برنامه ریزی شده، اعلام کرد (2). همزمان، کمیته برگزاری کنگره توضیحاتی خواندنی درباره گزینش مضمون "وحدت در کثرت" ارائه کرده است (3).

 

یکسال و نیم پیش نوشتاری منتشر شد تحت عنوان "چند نتیجه از پژوهشی در مورد پلورالیسم" و در آنجا گفته شد که "در سال 1982 از ایران به آمریکا برگشته بودم و دوست عزیزی می خواست مرا به جمعی از پژوهشگران ایرانی در برکلی معرفی کند و پرسید که اصل نیاز کار تحقیقاتی را چه می بینم، که به آنها بگوید؟ گفتم پلورالیسم" (4). امروز که 35 سال از آن تاریخ می گذرد باعث خوشحالی است، که جمعی بزرگ از ایرانیان، بنیان کار خود را بر پلورالیسم گذشته اند. در همان نوشتار مورد اشاره، گفته شده که پلورالیسم به این معنا نیست که همه دیدگاه ها به یک اندازه درست هستند، و این مثال آورده شده که "فرض کنیم کسی بیاید و بگوید دست دادن مرد و زن باعث حاملگی زن می شود. آیا می شود به دلیل اذعان به پلورالیسم به چنین نظری همانقدر اعتبار داد که به نظریه علمی کروموزم ها و لقاح در بیولوژی." این بحثی است که در مقدمه تحقیقات مفصل این قلم درباره پلورالیسم ارسطو (5) ارائه شده و همچنین گفته شده که چرا امروز، هنگامیکه آینده نگری در عرصه تشکیلاتهای سیاسی مطرح می شود، مهم است که بنیان کار از گام نخست، بر پلورالیسم گذاشته شود، تا که نظیر تجربه تلخ جنبش سوسیالیستی، این تلاشهای تازه، به دیکتاتوری منتهی نشود.

 

دیدگاه هایی نظیر نگرش مونیستی مارکسیستها که در آن وحدت اضداد مطرح می شود، اولاً به غلط هر اختلاف و تقابلی را تضاد قلمداد می کند، که در بحث هراکلید در رساله مورد اشاره در بالا درباره پلورالیسم ارسطو، مفصل بحث شده که چرا نگرش هراکلیدی به نفی حدوسط ارسطو، منجر می شود؛ مضافاً آنکه، جدا از تقابل یا تضاد، مارکسیسم وارد بحث ارزیابی ابژکتیف حقیقت تئوریها نمی شود، چه در تقابل یا تضاد باشند و چه نه، در حالیکه برای کثرت گرایی نظیر پوپر، همه تئوریها به این طریق ارزیابی می شوند که با تلاش برای رد کردن یا فالسیفیکاسیون، به درجه ای که رد نشده اند، به حقیقت نزدیکترند. در نتیجه در بینش کثرت گرا،  هر عنصری، به درجات گوناگون، به حقیقت نزدیک است، یعنی که مثلاً نظریات دکتر علی شریعتی را همان اندازه نزدیک به حقیقت نمی بیند که نظرات علمی (6) و ابزارهای منطقی نظیر تیغ اوکام برای همین منظور در تاریخ پلورالیسم مطرح شده اند. این موضوعی است که امثال عبدالکریم سروش، که زمانی خود را ادامه دهنده اندیشه های کارل پوپر می خواند، هیچگاه درک نکرد و برایش علم و خرافات مذهبی هم سنگ هستند، و اتفاقاً خوب است که آقای سروش خود را این روزها ادامه دهنده راه مولوی معرفی می کند (7). در واقع عرفان و صوفیگری در ایران دقیقاً همین ضعف را داشته که تصور می کرده قبول کثرت گرایی به معنی هم وزن دانستن ارزیابی علمی از پدیده ها، با تخیلات و خرافات غیر علمی است، و متأسفانه هیچگاه صوفیگری در ایران، به راسیونالیسم نرسید (8)، در حالیکه حتی فاتالیستهایی نظیر اسپینوزا در اروپا، به راسیونالیسم رسیدند (9).

 

از موضوع گنگره سکولار دموکراتهای ایران دور افتادیم. این مایه خوشوقتی است که کنگره پنجم سکولار دموکراتها، با مبانی پلورالیسم و ترقی خواهی (10) آغاز می شود، زمانی که جریانات مختلفی در جنبش سکولار دموکراسی ایران رشد و نما کرده اند، و این تکثر، مایه دلگرمی است و نه آنکه سبب ناخشنودی باشد و آروزی جریانی مونیستی را زیر لوای وحدت داشته باشیم؛ آنچه که توسط کمینترن و کمونیسم در روزگار استالین در جهان به راه انداخته شد، و همچنان برخی روشنفکران ایران در آرزوی احیاء آن کابوس هستند (11)، که یادآور مذهبیونی است که در قرون نوزدهم و بیستم با شعار احیا جنبش اسلامی و اتحاد اسلام، بیشتر و بیشتر به قهقرا رفتند و امروز در قرن بیست و یکم، جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی، اخوان المسلمین، حماس، حزب الله، القاعده، داعش، طالبان و امثالهم را برای بشریت، به ارمغان آورده اند (12).

 

 

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

 

سام قندچی، ناشر و سردبیر ایرانسکوپ
http://www.iranscope.com

http://www.ghandchi.com

اول تیر ماه 1396
June 22, 2017


پانویس:

 

1. سایت جنبش سکولار دموکراسی ایران

http://isdmovement.com

 

2. کنگره پنجم سالانه سکولار دموکراتهای ایران تحت عنوان وحدت در کثرت
http://isdmovement.com/Congress.htm

 

3. توضیحات کمیته برگزاری درباره گزینش مضمون "وحدت در کثرت" برای کنگره پنجم سکولار دموکراتهای ایران
http://isdmovement.com/2017/Fifth-Congress/Pages/Explanation.htm

The Annual Congress of Iranian Secular Democrats
http://isdmovement.com/2017/Fifth-Congress/Pages/English-section.htm

 

4. چند نتیجه از پژوهشی در مورد پلورالیسم
http://www.ghandchi.com/1078-pazhoohesh-e-pluralism.htm

 

5. آینده نگری و پلورالیسم ارسطو
http://www.ghandchi.com/440-Aristotle.htm
Futurism and Aristotle's Pluralism
http://www.ghandchi.com/440-AristotleEng.htm
 

6. جهان بینی علمی و معنای زندگی
http://www.ghandchi.com/1472-jahanbini.htm

 

7. چرا نواندیشی مذهبی ضرورتاً ضد سکولار است؟
http://www.ghandchi.com/506-nogaraeimazhabi.htm
 

8. صوفیگری و تقدیر گرائی- یک یادداشت کوتاه
http://www.ghandchi.com/354-Sufism.htm

Sufism and Fatalism - A Brief Note
http://www.ghandchi.com/354-SufismEng.htm

 

9. اسپینوزا در رد علت غائی
http://www.ghandchi.com/406-Spinoza.htm
Spinoza's Refutation of Teleology
http://www.ghandchi.com/406-SpinozaEng.htm

 

10. ترقی خواهی در عصر کنونی

http://www.ghandchi.com/352-taraghikhahi.htm

 

11. کمونیسم افیون روشنفکران ایران-ویرایش دوم
http://www.ghandchi.com/616-CommunismOpiate.htm

 

12. هیولای اسلامگرای فرانکنشتاین
http://isdmovement.com/2017/0617/060717/060717-sam-Ghandchi-Islamic-Frankstain.htm
Frankenstein's Islamist Monster
http://www.ghandchi.com/1452-frankenstein-islamist-monster-english.htm
 

 

 

مطلب مرتبط

جهان بینی علمی و معنای زندگی
http://www.ghandchi.com/1472-jahanbini.htm

 

 

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com

 

 

 

SEARCH