بازهم درباره اشتباه بزرگ مارکس و آنارشیستها

بازهم درباره اشتباه بزرگ مارکس و آنارشیستها
سام قندچی

http://www.ghandchi.com/2036-marx-anarchists-error.htm

چهار روز پیش درباره "چرایی بازگشت مارکس" بحث شد (1). در چند هفته اخیر چینِ کمونیست تبلیغات وسیعی راه انداخته که گویی همه پیش بینی های مارکس درست بوده و اعلام می کند که چین کمونیست تجسم آن مدینه فاضله است. روز گذشته آقای کارل بیلدت وزیر خارجه پیشین سوئد مقاله ای تحت عنوان "چرا نظر مارکس غلط بود" منتشر کرده که با اشاره به پژوهشهای کارل پوپر و لشک کولاکوفسکی نشان می دهد این هردو ادعای رهبران چین، غلط است (2). از این قلم نیز 5 سال پیش مطلبی تحت عنوان «مارکسیسم و آینده نگری» انتشار یافت که مباحث مورد اشاره آقای کارل بیلدت در آن مطرح شده بود (3)، اما امیدوارم نوشته تازه آقای بیلدت به زبان فارسی منتشر شود که خیلی مختصر و مفید است (4). واقعیت این است که اصل راهکار مارکس و آنارشیستها (5) برای سعادت بشر، بر نابودی مالکیت خصوصی بر وسائل تولید و نابودی دولت متکی بود، با این تفاوت که مارکس این نابودی را نتیجه نهایی می دید و برای رسیدن به آن مرحله گذار دیکتاتوری پرولتاریا را پیشنهاد می کرد در حالیکه آنارشیستها این نابودسازی مالکیت خصوصی و دولت را اقدامی فوری تلقی کرده و می کنند. در سالهای پایانی قرن بیستم پژوهشگرانی نظیر جان رالز نشان دادند که نه تنها سلب مالکیت، دموکراسی به ارمغان نمی آورد بلکه حتی مانع رشد عدالت نیز می شود (6). و البته آنارشیستهایی نظیر رابرت نوژیک همچنان بر نظر همیشگی آنارشیسم و کمونیسم، پافشاری می کنند. واقعیتی که تجربه کشورهای کمونیستی نشان داد این بود که با از بین رفتن مالکیت خصوصی در واقع سران دولت عملاً مالک کل جامعه شدند آنچه در استبداد شرق نیز دیده شده است. استبداد کمونیستی که در نیمی از جهان در قرن بیستم شاهد آن بودیم نتیجه این تئوریهای غلط بوده است. و واقعیت هم این است که کمونیستها هیچگاه نظیر لیبرالها در پی ایجاد دولت منصفانه تر نبودند، مثلاً لیبرال ها روشهایی نظیر تفکیک قوا یا کنترل و توازن ارگانهای دولتی را در قرن هجدهم مطرح کردند و یا دو قرن بعد دموکراسی مشارکتی پروپوزیسیون و مِژِر در بسیاری از ایالات آمریکا از جمله در کالیفرنیا در پایان قرن بیستم و در قرن بیست و یکم طرح و به اجرا گذاشته شده است (7). دلیل این امر هم این بود که مارکسیستها نظیر آنارشیستها تصور می کردند که دولت قرار است محو شود و تلاشی برای طرح و اجرای ساختارهای بهتر دولت انجام نمی دادند. به هر حال همه این موضوعات دربارهی مارکسیسم بیش از 30 سال پیش به تفصیل مورد بحث قرار گرفت (8) و در نوشته چهار روز پیش تحت عنوان «چرایی بازگشت مارکسیسم» از تکرار آن بحثها صرفنظر شد (9). در پایان لازم به اشاره است که اشتباه مارکس ریشه در درک او از حقوق داشت که از ابتدای نقد مارکس از فلسفه حقوق هگل دیده می شود و در نوشتار "کن فیکون مارکسیستی ایران" مورد بحث مفصل قرار گرفته که متأسفانه فقط به زبان فارسی منتشر شده و فرصت ترجمه آن به زبان انگلیسی دست نداد و با سپاس از دوستان حزب سکولار دموکرات ایرانیان برای ویرایش تازه آن نوشتار و انتشار آن در سومین شماره فصلنامه گیتی مداری (10).

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی

IRANSCOPE.COM
http://www.ghandchi.com

بیستم اردیبهشت ماه 1397
May 10, 2018

پانویس:

1. چرایی بازگشت مارکس
http://www.ghandchi.com/2032-marx.htm
Why a Marx Comeback
http://www.ghandchi.com/2032-marx-english.htm

2. Carl Bildt-Why Marx Was Wrong
https://www.project-syndicate.org/commentary/why-marx-was-wrong-by-carl-bildt-2018-05

3. مارکسيسم و آينده نگری
http://www.ghandchi.com/793-marxism-futurism.htm
Marxism and Futurism
http://www.ghandchi.com/793-marxism-futurism-eng.htm

4. Carl Bildt-Why Marx Was Wrong
https://www.project-syndicate.org/commentary/why-marx-was-wrong-by-carl-bildt-2018-05

5. آنارشیسم

https://goo.gl/hGT9V6

6. آیا سوسیالیسم عادلانه تر است؟ویرایش دوم
http://www.ghandchi.com/303-Socialism.htm
Is Socialism More Just?Second Edition
http://www.ghandchi.com/303-SocialismEng.htm

7. قانونگذاری با رأی مستقیم و ایران
http://www.ghandchi.com/356-BallotInitiatives.htm
Ballot Initiatives and Iran
http://www.ghandchi.com/356-BallotInitiativesEng.htm

8. اندیشه مارکسیستی و مونیسم -یکتاگرائی - ویرایش دوم
http://www.ghandchi.com/2055-Marxism.htm
Marxist Thought & Monism - Second Edition
http://www.ghandchi.com/2055-MarxismEng.htm

9. چرایی بازگشت مارکس
http://www.ghandchi.com/2032-marx.htm
Why a Marx Comeback
http://www.ghandchi.com/2032-marx-english.htm

10. کن فیکون مارکسیستیِ ایران

https://drive.google.com/file/d/0BzL280jIylYBODc4N1lnRzNDcU0/view
http://isdmovement.com/2017/0417/040717/040717.Sam-Ghandchi-Marxists-Armageddon.htm
http://www.ghandchi.com/1303-kon-faya-kun.htm

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com

برای حزب جمهوریخواهان سکولار دموکرات و آینده نگر ایران
https://sites.google.com/site/futuristparty