تجزیه طلبی علت ضعف سکولار دموکراسی در عراق نیست، معلول آن است

تجزیه طلبی علت ضعف سکولار دموکراسی در عراق نیست، معلول آن است
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/3927-kurdistan.htm

مطلب مرتبط: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

متأسفانه بسیاری از دوستان در حرکت برای برقراری سکولار دموکراسی در ایران، مثل آقای «اکبر گنجی» که البته «نواندیش اسلامی» هستند، مرتب از عراق مثال می آورند بدون آنکه واقعاً درباره ی وضعیت سیاسی عراق بدانند. در عراق، حزب دموکرات بارزانی و اتحادیه ی میهنیِ زنده یاد جلال طالبانی تنها نیروهای سیاسیِ واقعیِ سکولار و تا حدی دموکرات در آن کشور بودند و در میان اعراب تنها جریان سکولار، حزب کمونیستی نظیر حزب توده ایران بود و خیلی از این نخست وزیرهای عراق بعد از سقوط صدام، از آن حزب هستند که بعداً اسلامی شدند تا بتوانند به نمایندگی از احزاب اسلامی، مقامات دولتی کسب کنند، چون اصل گروه های سیاسی در مناطق عربی کشور، جریانات اسلامی هستند! خود حزب بعثِ صدام حسین در آخر کار بساط اسلامی پهن کرده بود یعنی گرچه جریان بعث به شکل نوعی سوسیالیسم سکولار در سوریه و بعد در عراق راه افتاد، اما به دلیل دیکتاتوریِ حزب بعث، نه سوسیالیسم آن حزب، قوامی پیدا کرد، و نه سکولاریسم آن، و در پایانِ کار، صدام حسین با جریانات اسلامی فلسطینی همسو شده بود و مرتب میرفت نماز جمعه! حالا دو حزب اصلی که در کردستان بودند، شوربختانه تنها جریانات قابل توجه سکولار و تا حدی دموکرات در عراق هستند. جریانی هم در عراق نظیر حزب مشروطه ی ایران بود که در آن یکی از نوادگان خاندان پادشاهی که پیش از کودتای عبدالکریم قاسم بر سر کار بود، ادعای پادشاهی داشت، اما وقتی که صدام سقوط کرد، آن جریان اصلاً نیرویی در عرصه ی سیاست عراق به حساب نیامد و زود فراموش شد. ایاد علاوی نیز که شخصی سکولار است و به رغم داشتن حمایت فراوان از غرب، حتی به اندازه ی چلبی هم نیروی واقعی در داخل عراق نبود و عملاً فراموش شد. در نتیجه، چه کشور بعد از سقوط صدام، فدرال می شد و چه نه، در این واقعیت که احزابِ کرد، تنها نیروهای سیاسی سکولار و تا حدی دموکراتیک در عراق هستند که در میان مردم پایه دارند، تغییری نمی داد. شاید وجود رژیم اسلامی ایران در همسایگی عراق نیز دلیلی بر این واقعیت باشد که به هرحال در اصل بحث فرقی نمی کند. دلیل جدایی طلبی در کردستان عراق همین واقعیت است و چون منابع نفتی خود را هم دارند، می بینند بقیه ی کشور دارد آن منطقه را نیز به عقب می کشد، یعنی جدایی طلبی معلول ضعف سکولار دموکراسی در کشور است و نه آنکه علت آن باشد. با اینهمه، شخصاً اقدام رفراندوم جدایی طلبی آقای مسعود بارزانی را سه سال پیش در 25 سپتامبر 2017 محکوم کردم. اما لازم دانستم به دلیل بعضی برداشتهای نادرست از عراق در اپوزیسیون که به ایران هم تعمیم داده می شود، این حقایق را درباره ی عراق بگویم.

اما حالا در رابطه با ایران. اول بگویم که کسی در کردستان ایران دنبال تجزیه طلبی نیست به غیر از چهارتا آدمِ نادان در حزب پژاک، و کردستان نظیر بقیه ی مناطق ایران، درآمد مردمش از نفت خوزستان تأمین می شود، همانطور که در آمریکا شاید بحث تجزیه ی کشور در تگزاس و تا حدی کالیفرنیا که منابع نفتی دارند مطرح باشد، اما در «ورمانت» کسی دنبال این حرفها نیست. دو سال پیش در مورد تخیلات آیت الله احمد علم الهدی در رابطه با تجزیه ی کالیفرنیا نوشتم که اگر دوست داشتید برای مزاح بخوانید. در ایران برعکس عراق، ما حرکت بزرگی برای برقراری سکولار دموکراسی داریم که نه تنها اکثر نیروهای چپ و آینده نگرِ هوادار اصلاح طلبان، در واقع سکولار دموکرات هستند، بلکه چون نمی توانند بعنوان احزاب سکولار دموکرات در ایران فعالیت کنند، 25 سال است که بعنوان بخشی از اصلاح طلبان اسلامی توانسته اند حیات داشته باشند! نیروهای سوسیالیسم دموکراتیک نیز، که فقط با نگاهی به سایت گزارشگران می توانید با دیدگاههای آنها آشنا شوید، اساساً خود را با سکولار دموکراسی تعریف می کنند، هرچند کمونیست یا آنارشیست باشند. گروه های متعدد ملیون جبهه ملی نیز اساساً سکولار دموکرات هستند صرفنظر از هر نامی که برخی از آنها برای توصیف دیدگاه خود برگزیده باشند. بخش مهمی از نیروهای پادشاهی خواه نظیر حزب مشروطه، حتی رسماً خود را «لیبرال دموکرات» می خوانند که سنگ بنای «سکولار دموکراسی» است. نیروهایی نیز نظیر «جمهوریخواهان ملی» یعنی آنهایی که در راه انداختن «شورای مدیریت گذار» نقش اساسی ایفا کرده اند، حتی پیش از انقلاب هم سکولار دموکرات بودند. در نتیجه جریان سکولار دموکراسی در ایران به مناطق کردنشین محدود نیست. با این حال در 42 سال گذشته انقلابی ترین و فعالترین نیروهای سکولار دموکرات در ایران همین جریانات سیاسی در کردستان بوده اند و بیشترین جانباختگان را در راه آزادی و جدایی مذهب و حکومت در ایران داده اند. یعنی اگر قرار باشد فراکسیونی از سکولار دموکراتها در هر اتحادی بوجود آید، صدرنشین آن، همین تشکیلاتهای مناطق کردنشین در ایران باید باشند. آیا شخصاً با حزب کردی یا هر حزب اتنیکی موافقم؟ خیر، اما حزب کومله یا حزب دموکرات کردستان، احزاب سوسیال دموکرات انترناسیونال دوم هستند و اگر به خاطر شکل گیری تاریخی شان امروز بیشترین اعضایشان کرد هستند، ابداً به این معنی نیست که احزاب قومی و پان کردیست هستند و تا آنجا که می دانم در هیچ جایی هم نگفته اند که حزب قومی هستند، دیگران آنها را اینطور مورد خطاب قرار داده اند! مثل اینکه «حزب ایران» در درون جبهه ملی بیشترِ اعضایش ایرانی هستند، اما حزبی پان ایرانیست نیست، و حزبی لیبرال دموکرات است، و البته برخی نظیر زنده یاد دکتر کریم سنجابی بیشتر سوسیال دموکرات بودند تا لیبرال دموکرات!

در اینترنت دیدم که برنامه ای از سوی حزب مشروطه ی ایران برای بحث در مورد مبحث فدرالیسم در هفته ی آینده اعلام شده است. شخصاً نظر خود را سه روز پیش در مورد این بحثها در نوشتاری تحت عنوان «فدرالیسم: نامه ی سرگشاده به عبدالله مهتدی و یزدان شهدایی» مطرح کرده ام و حرف تازه ای نیست. دو نفر از شرکت کنندگان در بحث را که از حزب مشروطه هستند، نمی شناسم اما همیشه برای حزب مشروطه ی ایران، یادگار زنده یاد داریوش همایون، احترام قائل بوده و هستم و دبیرکل کنونی حزب مشروطه آقای فؤاد پاشایی را نیز یکی از سیاستمداران فرهیخته ی ایران می دانم. همچنین نظرم را آخرین بار در مورد دیدگاههای آقای عرفان قانعی فرد، 10 سال پیش منتشر کرده ام و حرف تازه ای نیست. نفر چهارمی که در لیست شرکت کنندگان آمده آقای میلاد آقایی است که در مورد دیدگاههای ایشان نیز در گذشته نوشته ام و ایشان عضو و معاون حزب سکولار دموکرات ایرانیان بودند. لازم به تذکر است که هیچ آشنایی شخصی با هیچیک از اعضای حزب سکولار دموکرات ایرانیان ندارم هر چند از حامیان آن حزب هستم، و اطلاعاتم در مورد سوابق سیاسی همه ی این دوستان، همان چیزی است که خوانندگان هم در اینترنت می توانند بخوانند. به عبارت دیگر با هیچیک از دوستانی که در این نشست شرکت دارند آشنایی شخصی ندارم و از دیدگاه این نگارنده اگر این نشستها بخواهد نتیجه ی مطلوب بدهد شایسته است که دوستانی نظیر آقایان عبدالله مهتدی و یزدان شهدایی در این نشست ها شرکت کنند. در پایان لازم به یادآوری است که این بحثها تا آنجا که این نگارنده می فهمد، هیچ ربطی به حقانیت تشکیلات «شورای مدیریت گذار» ندارد، یعنی اگر کسی به هر دلیل شخصی یا به دلیل اینگونه بحثهای نظری، اختلافی با مواضع شورای مدیریت گذار داشته باشد، به معنی زیر سؤال بردن فعالیت و موجودیت شورای مدیریت گذار نیست. تشکیلات شورای مدیریت گذار، آلترناتیوی سکولار دموکرات است که حزب_سکولار_دموکرات_ایرانیان در میان بسیاری از گروههای دیگر نظیر «جمهوریخواهان ملی»، از آن حمایت کرده اند. شخصاً برای بسیاری از رهبران «جمهوریخواهان ملی» نظیر آقایان بیژن حکمت، مهران براتی و حسن شریعتمداری احترام زیادی قائل هستم که سابقه ی روشنی در اپوزیسیون سیاسی ایران دارند و اختلافاتی در مورد هر مسأله ی شخصی، فکری یا سیاسی در نفی این نیست که مورد احترام در اپوزیسیون ایران بوده و هستند. در نتیجه برخی بحثهای کاذبی که ظاهراً برای مبارزه با «تجزیه طلبی» مطرح می شوند، بهتر است با هدف بی اعتبار کردن «شورای گذار» نباشد. اگر جریان دیگری می توانست این کار تشکیل شورای گذار را انجام دهد، چرا اینهمه سال انجام نداد!

بحثهای پلمیک بیهوده نیز نه تنها وقت جنبش را تلف می کند، بلکه به دشمنی ها می افزاید. کافی است نگاهی اندازید به حمایتی که از زندانی سیاسی «زینب جلالیان» در سایت گزارشگران، شده است. این یعنی مبارزه با «تجزیه طلبی» در عمل! آنهایی که فراخوان را امضا کرده اند، از حقوق بشر «زینب جلالیان» و حق او برای مبارزه برای رفع تبعیض اتنیکی، دفاع کرده اند و نیامدند بگویند که او چون عضو پژاک بوده، از حق آزادی او دفاع نمی کنیم! احزاب و گروههایی که همه ی این سالها که زینب در زندان بوده حتی یکبار از او نام نبرده اند، اگر فردا ایران آزاد شود، هیچ بعید نیست که با مخالفان سیاسی خود نظیر رژیم کنونی رفتار کنند! نمی خواهم کسی را قصاصِ قبل از جنایت کنم، اما مدت خیلی زیادی است که «زینب جلالیان» زندانی است و اول هم محکوم به اعدام بود و گروههای معینی سالهاست حتی یکبار از حقوق بشر او حرف نزدند! ضمناً مسأله فقط بحث مبارزه مسلحانه نیست، از حقوق زهرا محمدی هم دفاع نکردند که "جرمش" آموزش زبان کردی به کودکان در سنندج بود! یک سوزن به خود بزنیم، یک جوالدوز به دیگران!

به امید جمهوری آینده‌نگر دموکراتیک و سکولار در ایران،

سام قندچی

IRANSCOPE
http://www.ghandchi.com

اول آذر ماه 1399
November 22, 2020

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com

برای حزب جمهوریخواهان سکولار دموکرات و آینده نگر ایران

http://www.ghandchi.com/futuristparty/index.html