اسناد تازه 28 مرداد و دو روایت محمد امینی و علی میرفطروس
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/1476-amini-mirfetros-part-two.htm

مطالب مرتبط: 1     2    3

هفته گذشته در 15 ژوئن 2017 آمریکا اسناد تازه ای را از سازمان سیا در ارتباط با رویداد 28 مرداد 1332 منتشر کرد (1). سه روز پس از انتشار اسناد جدید، یادداشتی از آقای علی میرفطروس در ارتباط با این اسناد، به همراه توهینی تلویحی به آقای محمد امینی، به ایرانسکوپ ارسال شده که در پانویس به همراه لینک ایمیل های بعدی درج شده است (2). لینکهای پاسخ های آقای امینی نیز در پانویس درج شده اند (3). اما، از این قلم، چهار سال پیش، نوشتاری منتشر شد در مورد دو روایت محمد امینی و علی میرفطروس درباره رویداد 28 مرداد 1332. از خوانندگان گرامی برای صرف وقت بیشتر جهت مطالعه مقاله حاضر پوزش می خواهم، چون اصل نظر این قلم در مورد این بحث همان است که در مقاله چهار سال پیش مطرح شد، و از خوانندگان خواهش می کنم آن نوشتار را دوباره بخوانند که لینک آن در پانویس آمده است (4). و البته بعد هم، دوسال پیش، در کلامی با برخی حمله کنندگان به آقای محمد امینی، نظر این قلم در ارتباط با این نوع برخوردها به موضوعات علمی و تاریخی، مطرح شد (5). نه چهار سال پیش، و نه دو سال پیش، با آقای محمد امینی یا آقای علی میرفطروس در ارتباط با آنچه در این زمینه نوشته ام، صحبتی نکرده ام، و این بار نیز چنین است و صرفاً نظر این قلم است که بیان می شود. واقعیت این است که امروز 228 سال از انقلاب کبیر فرانسه می گذرد و هنوز مورخان، ارزیابی های متفاوتی از آن انقلاب دارند، و مطمئن هستم، چه اسناد جدیدی درباره 28 مرداد منتشر شود و چه نشود، همچنان مورخان نظرات گوناگون در مورد آن رویداد تاریخی ایران، نظیر هر رویداد دیگر تاریخی، ارائه خواهند کرد. سالها پیش کتاب حلاج آقای علی میرفطروس را خواندم و تحلیل ایشان مطمئناً با بسیاری از مورخان آن روز ایران متفاوت بود. منظور اینکه به هر حال تحلیلهای متفاوتی در مورد 28 مرداد 1332 بوده و خواهد بود. نمی دانم چرا برخی فکر می کنند اتحاد نیروهای ملی زمانی به ثمر میرسد که درک ما از تضاد محمد رضا شاه و محمد مصدق که در آن برهه تاریخی به  کودتای 28 مرداد منجر شد، تغییر کند. شخصاً هیچگاه تردیدی در اینکه رویداد 28 مرداد 1332 کودتا بوده نداشته ام و همه ادعاهای کسانی نظیر دکتر کریم سنجابی را، که اعدام حسین فاطمی را ناشی از تندخویی او می دانست (6)، غلط می دانم، و معتقدم که حسین فاطمی بخاطر آن اعدام شد که تنها شخصیت برجسته و فعال جبهه ملی در آن زمان بود که به جمهوری اعتقاد داشت. درست است کسانی حتی نظیر علامه دهخدا نیز جمهوریخواه بودند اما در آن زمان دهخدا نه فعال سیاسی بود و نه حتی بعنوان شخصیت جبهه ملی شناخته می شد، و به رغم آنکه با جبهه ملی بود بیشتر بعنوان محقق شناخته میشد. در واقع در آن زمان فقط کمونیستها خواستار جمهوری بودند و جبهه ملی اساساً می خواست دولت ایران نظیر پادشاهی بریتانیا باشد. در تاریخ بسیاری حوادث روی داده که هر نیروی سیاسی مسؤل نیز اگر امروز بود علاقه ای نداشت که روی می داد، اما قرار نیست تصمیمات سیاسی روز بر مبنای تاریخ صورت گیرد. آمریکا زمانی با بریتانیا جنگ خونین کرد و حتی در زمان مدیسون بریتانیا می خواست سالها بعد از تثبیت رژیم تازه در آمریکا، آن را سرنگون کند ولیکن امروز این امر باعث نیست که آمریکا و بریتانیا دو دولت شدیداً نزدیک به یکدیگر نباشند. همین را در مورد رابطه آمریکا با ژاپن می شود گفت. یعنی به رغم همه واقعیات کودتای 28 مرداد، از نظر این قلم هیچ دلیلی ندارد که با کسانیکه در رابطه با 28 مرداد همچنان با محمد رضا شاه سمتگیری می کنند و امروز هم می گویند که ایران با برنامه محمد رضا شاه می توانست به پیشرفت برسد، نخواهیم در یک حزب باشیم. شاید برنامه مصدق به پیشرفت نمی رسید. برنامه مصدق صددر صد نمی توانست از ایران، چین بسازد. او اهل نزدیکی به روسیه هم نبود. در نتیجه در دنیای دو قطبی دوران جنگ سرد، حتی شانس گاندی را هم نمی توانست داشته باشد. در نتیجه این اگرها و بسیاری از اگرهای دیگر را تا هزار سال دیگر می شود بحث کرد. ولی هیچ دلیلی ندارد که یک طرفدار محمد رضا شاه یا یک طرفدار مصدق، بدون گول زدن خود و عوض کردن واقعیت دو طرف، نتوانند به این توافق برسند که *امروز* راه حل ایران، در ایجاد جمهوری آینده نگر است (7). البته برخی هم طرفدار احیا پادشاهی پهلوی هستند که نظرشان محترم است اما شخصاٌ با آنها نمی توانم در یک حزب باشم، چون دو نظام متضاد برای آینده می خواهیم که یکی انتخابی است و دیگری موروثی. درست است که جمهوریهای موروثی نظیر کره شمالی هم وجود دارند اما اگر از تعریف لغت درست استفاده کنیم آنها پادشاهی کمونیستی هستند.  به هرحال حتی با پادشاهی خواهان، کمونیستها، و جبهه ملی شخصاٌ مسأله ای ندارم که نخواهم در جبهه ای واحد، ائتلاف و همکاری کنم، و چنین ائتلافهایی را بسیار درست و به نفع نهادینه شدن سکولاریسم در ایران می دانم. منظور آنکه مورخان می توانند تا هزار سال دیگر در مورد رویدادهای گذشته، نظرات متفاوت دهند و باید هم این کار را بکنند وگرنه مورخ نیستند، اما اینکه این بحثهای تاریخی را به دعوای سیاسی روز تبدیل کنیم، از دیدگاه این قلم، کاری نادرست است. این قلم هیچ مشکلی ندارم با کسی که فکر می کند کودتای 28 مرداد قیام ملی بوده و راه محمد رضا شاه برای آن زمان ایران راه درست ترقی و پیشرفت بوده است، اما امروز ایجاد جمهوری آینده نگر را درست می داند، و برای رسیدن به آن تلاش می کند، در یک حزب باشم. در نتیجه به رغم آنکه از همه تحقیقات آقای علی میرفطروس و آقای محمد امینی در همه این سالها بهره برده ام، واقعاً برای تصمیم گیری در این مورد که 28 مرداد 1332، آمریکا در ایران کودتا کرده است، نیازی به همه این تحقیقات یا اسناد منتشر شده، نداشته و ندارم، و تأثیری نیز در تصمیم این قلم در مورد همکاری با کسانیکه رویداد 28 مرداد را کودتا نمی دانند، نخواهد داشت. مطالعه تاریخ برای درس آموزی هزاران نکته قوت و ضعف خود است و این *خود*، فقط، شخصی نیست، بلکه از ملتی می گوییم. خود یعنی *ما*. و به همین دلیل نیز این قلم از آقایان محمد امینی و علی میرفطروس برای پژوهشهای با ارزشی که در مورد تاریخ معاصر ایران کرده اند، سپاسگزارم، چون به اینجانب که دانشم در این عرصه ها بسیار محدود است این فرصت را می دهد که درباره خود بیشتر بیاموزم.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی، ناشر و سردبیر ایرانسکوپ
http://www.iranscope.com

http://www.ghandchi.com

دوم تیر ماه 1396
June 23, 2017

پانویس:

1. اسناد منتشر شده سیا در تاریخ 15 ژوئن 2017 در ارتباط با رویداد 28 مرداد 1332 در ایران

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1951-54Iran/pg_I
توضیحی در مورد اسناد جدید

http://nsarchive.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB598-State-Department-releases-documents-on-US-backed-1953-coup-in-Iran

2. پژوهشهای آقای علی میرفطروس در مورد اسناد تازه منتشر شده سیا درباره 28 مرداد 1332
http://mirfetros.com/fa/?p=19022

http://mirfetros.com/fa/?p=18510

http://news.gooya.com/2017/07/28.php

***********آغاز نقل قول از آقای علی میرفطروس***********
"صوفی نهاد دام و سرِ حُقّه بازکرد
بنیادِ مکر بافلکِ حُقّه بازکرد
بازیِّ چرخ بشکَندَش بیضه درکلاه
آن کس که عرضِ شعبده بااهلِ راز کرد
فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید
شرمنده رهروی که عمل برمَجازکرد
(حافظ)
خبرِانتشار«اسنادتازهء سازمان سیادربارهء 28مرداد32»موج تازه ای از کنجکاوی را درمیان ایرانیان و خصوصاً پژوهشگران دامن زده است.تنهاپس ازیکی-دو روزپس از انتشاراین اسنادِ 1000صفحه ای،برخی ازدوستانِ پژوهشگر بی آنکه متن کامل اسنادرا خوانده باشند،به ارزیابی آن پرداخته و این اسنادرا«عظیم و حیرت انگیز»دانسته اند،بی آنکه حتّی یک نمونه از این اسناد«عظیم» یا «حیرت انگیز»را ارائه دهند.درحالیکه احتیاط علمی یا اخلاق آکادمیک حُکم می کندکه باتوجه به حسّاسیّت موضوع،بدون خواندنِ دقیق همهء اسناد از ارزیابی های شتابزده پرهیزکنیم.
عجیب تر ازهمه،ادعاهای فردِ غیرامینی است که پس از سوداگری های ایرانسوزِ سیاسی-ایدئولوژیک،اینک درلباس یک«مصدّقیِ جدیدالولاده» به «سوداگری با تاریخ» نشسته است.او باآنکه -به قول خودش- «هنوز همهء این اسنادرا فرصت نکرده بخواند»،امّاافاضاتی کرده که یادآورِ سخنِ حافظ در آغازهء این مقال است
دریک نگاه گذرا به نظرمی رسد که این مجموعهء اسناد نه تنها«تازه»و«کامل»نیست بلکه درمواردبسیارمهمی برخی ازاسنادمنتشرشدهء گذشته نیز دچارحذف و سانسورشده اند!،
مدیرمسئول اسنادسازمان سیا:هیچ سندی،«تازه»نیست!،علی میرفطروس
«اسنادتازهء سازمان سیا»:یک دروغ تازه!، علی میرفطروس
ما درهفته های آینده -پس از خواندنِ تمامی اسناداخیر-دربارهء آنها سخن خواهیم گقت،بااین تأکیدکه به نظرما رویداد28مرداد32 را بایددر انفعال حیرت انگیز و دوراندیشیِ ایراندوستانهء دکترمصدّق(دربیم ازسلطهء حزب توده)بررسی کرد. ما ازاین انفعال حیرت انگیز به نام«خط سوم»یادکرده ایم.
پاریس،17ژوئن2017

مطلب مرتبط
https://vimeo.com/222124503"

***********پایان نقل قول از آقای علی میرفطروس***********

3. پژوهشهای آقای محمد امینی در مورد اسناد تازه منتشر شده سیا درباره 28 مرداد 1332
https://vimeo.com/222575946

https://vimeo.com/223825673

https://vimeo.com/224701325

https://drive.google.com/file/d/0B5hFM0sDBmagY2tiRElpdmwtdEE/view

درباره معامله قوام برای نخست وزیری

https://vimeo.com/227154921

4. محمد امینی و علی میرفطروس: دو روایت از سقوط دولت دکتر مصدق
http://www.ghandchi.com/794-amini-mirfetros.htm

5. برخی حمله کنندگان به محمد امینی
http://www.ghandchi.com/1032-mohammad-amini.htm

6. یاداشتی کوتاه درباره دکتر سنجابی و لیبرالهای ایران
http://www.ghandchi.com/467-KarimSanjabi.htm
A Short Note about Dr. Sanjabi & Iranian Liberals
http://www.ghandchi.com/467-KarimSanjabiEng.htm

7. ایران-جمهوری آینده نگر
http://www.ghandchi.com/411-FuturistRepublic.htm
Iran-Futurist Republic
http://www.ghandchi.com/411-FuturistRepublicEng.htm

مطلب مرتبط

آیا اسناد تازه منتشر شده سیا درباره 28 مرداد حرف تازه ای دارد؛ در دو روایت محمد امینی و علی میرفطروس
http://www.ghandchi.com/1537-amini-mirfetros-part-three.htm
 

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com

برای حزب جمهوریخواهان سکولار دموکرات و آینده نگر ایران
https://sites.google.com/site/futuristparty

SEARCH