ادامه ی بحث تصورات غلط در مورد انقلاب 57 و پیروزی آیت الله خمینی

 سام قندچی

http://www.ghandchi.com/2788-tasavvorate-ghalat.htm

پی نوشت 19 خرداد ماه 1400: چگونه رژیم خمینی به قدرت رسید

مطالب مرتبط: 1     2

پیش از هرچیز در رابطه با خبرگاه حزب سکولار دموکرات ایرانیان بگویم که دیگر مروری درباره یادداشتها و مقالات مندرج در آن نشریه نمی نویسم، چون یادداشتهایی بسیار غنی منتشر می کنند و خوانندگان هم می دانند چگونه پیدا کنند، و مهمتر آنکه مطالب بسیار روشن و روان نوشته شده اند و نیازی به مرور از سوی این قلم نیست. در عین حال لازم به تذکر است که این قلم آشنایی ام با دوستان حزب سکولار دموکرات ایرانیان شخصی نیست و از طریق مطالعه ی نوشته های آنها در اینترنت است و فقط نام آنهایی را می دانم که علناً در سایت آن حزب مطلب منتشر می کنند. اینجانب خبرنگاری هوادار حزب سکولار دموکرات ایرانیان هستم و امیدوارم کنگره ماه اکتبر حزب سکولار دموکرات ایرانیان با موفقیت هرچه بیشتر، برگزار شود و با عرض خسته نباشید به دوستان عزیز دکتر اسماعیل نوری علا، آقای منوچهر یزدیان، و همه همراهانشان در حزب سکولار دموکرات ایرانیان.

اما موضوع این نوشته. در مهرماه سال گذشته بحثی مطرح شد تحت عنوان «تصورات غلط از نحوه پیروزی خمینی در 1357، باعث توهماتی در امروز است» و در بهمن ماه پی نوشتی به آن اضافه شد. بنظر میرسد هنوز برخی نکات در مورد وقایع بین زمان نسیم کارتر و شبهای شعر در انستیتو گوته در مهرماه 1356 و آنچه که یکسال بعد در 1357 شاهد آن بودیم، روشن نیست. در حقیقت در شبهای شعر مهرماه 1356 نیروهای روشنفکری و سکولار ایران حضور فعال داشتند، و خیلی زود هم با خفقان دوباره، آن حرکت فروکش کرد. اما حرکت نیروهای اسلامی چند ماه بعد به راه افتاد. آنچه مهم است و در آن نوشته مورد تأکید قرار گرفت، اینکه نیروهای اسلامی در همه ی سالهای بعد از کودتای 28 مرداد فعال بودند و گرچه در 15 خرداد 1342 خود را در خیابان در میدان شاه خیابان مولوی در مسجد سید عزیزالله نشان دادند، اما اصل فعالیت این نیروها در همه ی آن سالها چه پیش از 15 خرداد 1342 و چه بعد از آن تا انقلاب 57، اساساً نه مسلحانه بود و نه تظاهرات خیابانی و در مهدیه ها و مساجد متمرکز بودند و سازماندهی می کردند، و تأکیدشان نیز کارهای مذهبی و خیریه بود، و هرچند جریاناتی مانند مؤتلفه و فداییان اسلام اقدامات مسلحانه می کردند و در مهدیه ها نیز رفت و آمد داشتند، اما اساس فعالان مذهبی که برای آیت الله خمینی کار می کردند و برای او خمس و زکات میفرستادند و کارهای عام المنفعه نظیر قرض الحسنه و کمک به خانواده های بی سرپرست انجام می دادند، کاملاً فعالیتهایشان مسالمت آمیز بود و این واقعیت حتی در ماه های بعد از مهرماه 1356 نیز حقیقت داشت و کم کم بعد از دی ماه 56 بعضی از این نیروها به خیابانها آمدند و همانطور که سه سال پیش در نوشته ای تحت عنوان «نوروز 1357 در قهوه خانه ای در ماهان» توضیح داده شد، در آن تاریخ درگیری های خیابانی با معترضان اسلامی مساجد پیش آمد و مثالهای یزد و کاشان ذکر شد. با تمام این احوال جنبش بعد از نوروز 57، در بهار و تابستان 57 دوباره فروکش کرد و در پایان تابستان بود که دوباره موج دیگری آغاز شد و در اصفهان حکومت نظامی اعلام شد، و بعد از آن تاریخ است که کل نیروهای خمینی که همه ی 25 سال بعد از 28 مرداد اساساً متمرکز بر سازماندهی بودند و فعالیتهایشان بیشتر مذهبی بود و نه سیاسی، و مطمئناً در اعتراضات خیابانی حضور نداشتند، تازه به صحنه آمدند. آیا این کار آیت الله خمینی با برنامه بود؟ دلیلی ندارم که بتوانم چنین فرضیه ای را اثبات کنم اما بنظرم چنین بود. حتی نیروهایی نظیر نهضت آزادی مهندس بازرگان که در ماههای آخر همچنان می خواستند راه 25 سال گذشته را ادامه دهند و با مخالفت خمینی روبرو شدند، در واقع داشتند همان راهی را که خود شخص خمینی همه ی آن سالها خواسته بود، ادامه می دادند. دوباره برای این ادعایم نیز اثباتی ندارم، اما تصور این قلم چنین است. به هرحال یا نظر اینجانب درست است و یا اینکه نیروهایی که به آنها جریانات مسالمت آمیز هوادار خمینی می گوییم، بعد از تابستان 57 رادیکالیزه شدند. بازهم می گویم که به تصور این قلم اینها همه با برنامه بود چون بسیاری از آنهایی را که همه ی آن سالها کاملاً حضور مسالمت آمیز در مساجد، مهدیه ها و تکایا داشتند، می شناختم که حتی در روز افتتاحیه ی حسینیه ارشاد همانها حضور داشتند، و همه ی آن سالها با آیت الله خمینی در تماس بودند و برایش خمس و زکات می فرستادند، گرچه معتمدان محل زندگی خود بودند، و هیچ کار رادیکالی نیز همه ی آن سالها تا ماه های آخر رژیم شاه نکردند. شاید بیشتر این مقاله حدس و گمان بود تا جواب و با پوزش اگر خسته تان کردم.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران،

سام قندچی
http://www.ghandchi.com

چهارم مرداد ماه 1398
July 26, 2019

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com

برای حزب جمهوریخواهان سکولار دموکرات و آینده نگر ایران

http://www.ghandchi.com/futuristparty/index.html

SEARCH