معضل
مصدق در زمان خود نظیر مشکل کروبی و حزب مشروطه در حال حاضر بود
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/2511-mossadegh-mashrouteh.htm
مطلب مرتبط: فهرست بحثها در دوهفته اول اسفندماه 1397 در ارتباط با نشستی که شاهزاده رضا پهلوی و مهندس طبرزدی در آن شرکت داشتند: http://www.ghandchi.com/2510-tabarzadi-rp.htm
در این چهاردهم اسفندماه 1397 (1)، با یادی از دکتر محمد مصدق که می گفت شاه باید سلطنت کند و نه حکومت؛ اما، وقتی خطر تجزیه ایران در آذربایجان و کردستان پیش آمد، مصدق از حکومت کردن شاه حمایت کرد که پشتوانه مذاکرت قوام شد، و البته همان حکومت کردنِ شاه چند سال بعد در 28 مرداد 1332، به قیمت سرنگونی دولت خودِ دکتر مصدق تمام شد. در دوران رژیم اسلامی حاکم بر ایران نیز، شیخ مهدی کروبی همیشه در مخالفت با نظارت استصوابی به نوعی خواسته که ولی فقیه سلطنت کند و نه حکومت، اما خود آقای کروبی وقتی در انتخابات 1384 خواستار دخالت اجراییِ ولی فقیه در انتخابات شد معنایش چیزی جز حکومت کردنِ ولی فقیه نبود، والبته همان حکومت کردنِ ولی فقیه، در انتخابات 1388 به قیمت حصر خودِ حجت الاسلام مهدی کروبی تمام شد. حزب مشروطه ایران نیز سالهاست همان حرف مصدق را میزند که شاه سلطنت کند و نه حکومت، اما در عمل حتی پیش از آنکه شاهزاده رضا پهلوی شاه باشد، هرگاه کاری از توان حزب مشروطه خارج است، این حزب خواستار رهبری اجرایی شاهزاده یعنی حکومت کردن ایشان می شود. واقعیت این است، همانطور که دوست عزیز دکتر ایکس مدتها پیش با صراحت بیان کرد، اگر برنامه ی مشروطه برای ایران کار می کرد، دلیلی نداشت که رضا خان، سلطنت مشروطه ی احمد شاه قاجار را سرنگون کند. احمد شاه بیش از هر پادشاه دیگری در تاریخ ایران، پادشاهی بود که در اضطراری ترین وضعیتها وسوسه برای حکومت کردن نشد، و همیشه سلطنت می کرد و نه حکومت، تا که رضاخان که آنموقع شاه نبود، سلطنت احمد شاه قاجار را سرنگون کرد (2).
به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران،
سام قندچی
IRANSCOPE.COM
http://www.ghandchi.com
چهاردهم اسفند ماه 1397
March 5, 2019
پانویس:
1. حمایت از فراخوان مهندس طبرزدی
برای راهپیمایی 14 اسفند بسوی آرامگاه دکتر مصدق و اینکه اشتباه 40 سال پیش را
نکنیم
http://www.ghandchi.com/2508-tabarzadi-mossadegh.htm
2. اگر پادشاهی مشروطه در ایران کار می کرد که رضا شاه با کودتا
احمد شاه را از پادشاهی خلع نمیکرد
http://www.ghandchi.com/2375-rezashah-ahmadshah.htm
Dr. X: Why Constitutional Monarchy Will Never Work in Iran
http://www.ghandchi.com/dr_x-ipc-rp.htm
متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com
برای
حزب جمهوریخواهان سکولار دموکرات و آینده نگر ایران
https://sites.google.com/site/futuristparty