چرا
باید سکولاریسم نهادینه شودسام قندچی
چرا
باید سکولاریسم نهادینه شود
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/1216-secularism-nahaadineh.htm
یکی از دستاوردهای جنبش مدنی و سیاسی ایران پس از انقلاب 57 نهادینه کردن دموکراسی در میان آگاهترین بخش جامعه ایران بوده است. در صد و پنجاه سال پیش از انقلاب 57، مبارزات دموکراتیک در ایران جریان داشت اما هیچگاه مفهوم دموکراسی نهادینه نشده بود. یک راه ارزیابی از نهادینه شدن دموکراسی این است که هر کشمکشی که در عرصه های اجتماعی و سیاسی با رژیم پیش می آید، حکومت جمهوری اسلامی خود را موظف می بیند توضیح دهد که دموکراسی را زیر پا نگذاشته است آنهم حکومتی که بنیانگذار آن آیت الله خمینی به روشنی اعلام کرده بود با دموکراسی مخالف است.
بحثهای فرعی در مورد دموکراسی جریان داشته و خواهد داشت از جمله اینکه آیا درست است از اصطلاح دموکراسی استفاده کنیم، یا معادل فارسی مردم سالاری. پاسخ این است که معادل فارسی لزوماً کار درستی نیست چون این اصطلاحات بین المللی بار معین تاریخی که حاصل تلاش چند هزارساله جهانی است با خود دارند که معادل فارسی ساختن حال می تواند مفهوم را یکجانبه منتقل کند (1). اما اصل موضوع همان نهادینه شدن است. اگر به برنامه های تلویزیونی در غرب نگاهی کنیم هرگاه مثلاً سیاستمداری در ارتباط با موضوعی طرحی پیشنهاد می کند فوراً خبرنگاران تلاش می کنند ارزیابی کنند که آیا این طرح با حقوق دموکراتیک در جامعه در تطابق است یا نه. اینهمه به دلیل نهادینه شدن دموکراسی در این جوامع است و البته در قانون اساسی این کشورها، این حقوق منعکس شده ولی نوشتن در قانون اساسی دردی را به خودی خود دوا نمی کند، اصل بحث نهادینه بودن این ارزشها در جامعه است. مثلاً در قانون اساسی قدیم ایران حقوق دموکراتیک در سطح جوامع اروپایی بود اما جامعه ایران امروز فرسنگها در ارتباط با نهادینه شدن حقوق دموکراتیک پیش رفته به رغم آنکه قانون اساسی جمهوری اسلامی فرسنگها از این نظر عقب تر است.
همه اینها دستاورد جنبش های مدنی و سیاسی بعد از انقلاب در ایران است. امروز وقت آن است که ارزشهای سکولار در ایران نهادینه شود همانطور که در سه دهه گذشته ارزشهای دموکراتیک نهادینه شد. این کار حتی به شخصیتهای اسلامی نیز کمک خواهد کرد چرا که جدا کردن حکومت و مذهب باعث می شود که پس از پایان جمهوری اسلامی نسبت به شخصیتهای مذهبی انتقام گیری نشود. درست است در جوامع غربی سالها پس از سقوط دولت کلیسایی هنوز مذهب وجود داشته و دارد و نیاز به سکولاریسم همچنان مطرح است و نهادینه شدن آن باعث می شود که هر تصمیم سیاسی احزاب فوراً از این نظر از طرف مطبوعات ارزیابی شود، اما در ابتدای سقوط دولت کلیسایی اتفاقاً همین دیدگاه جدایی مذهب و دولت بسیاری از کشیش ها را از انتقام مخالفان حفظ کرد و در واقع اقدامات فاشیسم هیتلری زیر پا گذاشتن سکولاریسم بود. نهادینه کردن سکولاریسم برای جامعه ایران همانقدر اهمیت دارد که نهادینه کردن دموکراسی داشته است.
به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران
سام قندچی، ناشر و سردبیر ایرانسکوپ
http://www.ghandchi.com
سی ام شهریور ماه 1395
September 20, 2016
پانویس:
1. دموکراسی حکومت مردم نیست، قضاوت مردم است
http://www.ghandchi.com/313-Judgment.htm
Democracy is Not People's Rule, It is People's Judgment
http://www.ghandchi.com/313-JudgmentEng.htm
مطلب مرتبط
چرا سکولاريسم آينده ايران را رقم خواهد زد
http://www.ghandchi.com/491-SecularismFuturism.htm
متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com
