تفاوت کادرهای حزبی و جبهه ای

تفاوت کادرهای حزبی و جبهه ای
سام قندچی
http://www.ghandchi.com/1273-cadres.htm

جدا از آنکه درباره حزب توده و جبهه ملی چه فکر کنیم این دو تشکیلات دو نمونه بارز سازماندهی اپوزیسیون سکولار را در جامعه مدرن ایران نشان داده اند، و کادرهای آنها، یعنی فعالین و سازماندهان این دو تشکیلات اساساً با هم متفاوت بوده اند. جمع اول یعنی کادرهای حزب توده بصورت کادرهای حزبی عمل کرده اند، در صورتیکه جمع دوم یعنی کادرهای جبهه ملی بصورت کادرهای جبهه ای فعالیت کرده اند. کادرهای احزاب مدرن ممکن است بر اساس اعتقاد به یک ایدئولوژی قرن نوزدهمی نظیر مارکسیسم شناخته شوند اما در واقعیت بر مبنای برنامه حزب است که متشکل هستند به همین دلیل نیز ده ها گروه مارکسیست در ایران یا نقاط دیگر وجود داشته اند که از نظر ایدئولوژیک چندان تفاوتی با هم نداشته اند؛ با اینحال برنامه های سیاسی مختلفی را دنبال کرده و گروه های سیاسی مجزایی را تشکیل می دادند.

از سوی دیگر کادرهای جبهه ای بر اساس نقاط اشتراک ائتلافی که به آن تعلق دارند متشکل هستند که فصل مشترکی بین دیدگاه های تشکیل دهنده آنهاست در نتیجه ممکن است دیدگاه یک کادر جبهه ای فاصله زیادی از کادری دیگر در همان جبهه، داشته باشد. در نمونه جبهه ملی، اساساً کادرهای آن تشکیلات به گرد شخصیتهای رهبری جبهه ملی از هم تفکیک می شدند، البته در بدو تأسیس، جبهه ملی، ملی گرایانی بودند که به دور دکتر محمد مصدق حلقه زدند، اما بعد، کادرهای جبهه ملی مرکب بودند از طرفداران شاپور بختیار، هواداران کریم سنجابی و حامیان دیگر رهبران جبهه ملی.

در 37 سال بعد از انقلاب، جریانات اصلاح طلب اسلامی ابتدا ادامه جریانات جبهه ای نهضت آزادی مهندس مهدی بازرگان بودند و خود را با عبارت ملی-مذهبی تعریف می کردند و کادرهایشان گرچه اسلامگرا اما کادر جبهه ای بودند در صورتیکه با تشکیل حزب مشارکت (و امروز حزب اتحاد ملت ایران اسلامی) و حزب اعتماد ملی، اساساً احزاب و کادرهای حزبی در جریان اصلاح طلبی اسلامی تفوق پیدا کرده اند. از سوی دیگر در میان سکولارها اساساً جریان حزبی سازمان چریکهای فدایی خلق تشکیلات اصلی بوده (1) و آنهایی نیز که در میان آنها به چپ منتقد شده اند کار حزبی را نفی کرده و در سازمانهای حقوق بشری و مدنی بصورت کادرهای جبهه ای عمل کرده اند (2). پس از سالها حمایت سکولار دموکراتها از جریان اصلاح طلبی، کم کم سکولار دموکراتهای ایران به این نتیجه رسیده اند که تشکیلات مستقل خود را بسازند و یکی از نمونه های آنهم حزب سکولار دموکرات ایرانیان است که به همت دکتر اسماعیل نوری علا و شماری از سکولار دموکراتهای ایران تأسیس شده است (3).

کادر حزبی نمی تواند با دیدگاهی که مخرج مشترک جریانات مختلف است تعریف شود و همچنین نمی تواند خود را بر مبنای نخواستن برنامه ای سیاسی از گذشته تعریف کند -- مثلاً چپی سابق یا اسلامگرای سابق، بلکه دیدگاه کادر حزبی مشخصاً برنامه حزب خود است و دقیقاً به دلیل داشتن برنامه ای روشن، احزاب قادرند که با جریانات گوناگون سیاسی و مدنی و از جمله با جریانات جبهه ای نظیر جبهه ملی، همکاری کنند. امروز احزابی که نه اسلامی و نه چپی هستند شکل می گیرند، و از جمله معضل کمبود *کادرهای حزبی* در احزاب سکولار دموکرات برای تحقق برنامه های عملی نظیر ایجاد لابی سکولار دموکراتها در آمریکا، حس می شود (4).

کادرهایی که ترجیح می دهند در سازمانی با پلاتفرمی از مخرج مشترک جریانات مختلف کار کنند بهتر است به جریاناتی نظیر جبهه ملی بپیوندند. حتی همکاری احزاب سکولار دموکرات با تشکیلاتهایی نظیر جبهه ملی نیز هنگامی مؤثر است که این احزاب برنامه و پلاتفرمی روشن داشته و کادرهایشان دقیقاً از آن برنامه حمایت کنند. پلاتفرم های سیاسی چپ و راست جامعه صنعتی سالهاست دیگر کارائی ندارند و پلاتفرم روشن فراصنعتی مهمترین نیاز هر حزب سکولار دموکرات قرن بیست و یکمی است تا کادرهای حزبی آینده نگر که نیاز کلیدی برای تأثیر گذار شدن احزاب سکولار دموکرات در حال حاضر است، بتوانند رشد کنند (5).

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی، ناشر و سردبیر ایرانسکوپ
http://www.iranscope.com
http://www.ghandchi.com
چهاردهم دی ماه 1395
January 3, 2017

پانویس:

1. اطلاعیه درباره نشریه اخبار روز-ویرایش دوم
http://www.ghandchi.com/1113-akhbare-rooz.htm

2. بحثی درباره سازمان انقلابیون حرفه ای لنین
http://www.ghandchi.com/839-lenin-organization.htm

3. دخیل بستن به امامزاده ای که شفا نمی دهد اما کور می کند
http://www.ghandchi.com/1265-emamzadeh-mojeze.htm

4. وقت ساختن لابی سکولار دموکراتهای ایرانی در آمریکاست
http://www.ghandchi.com/1244-secular-democrat-lobby.htm

5. برای مطالعه پلاتفرم پیشنهادی حزب آینده نگر لطفاً به لینک زیر بروید و به وسط صفحه اسکرول کنید:

https://sites.google.com/site/futuristparty

متون برگزیده
http://featured.ghandchi.com